गव्हाचे सर्वोत्तम बियाणे आणि भरघोस उत्पादनासाठी उपयुक्त वाण गव्हाचे सर्वोत्तम बियाणे ; नमस्कार मित्रांनो, गव्हाचे चांगले उत्पादन देणारे आणि खाण्यासाठी उत्तम असणारे पाच प्रमुख वाणांची माहिती दिली आहे. गव्हाच्या लागवडीसाठी वाण निवडताना खालील दोन गोष्टींचा विचार करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे:
- उत्पादन (Yield): पेरणी केल्यानंतर भरघोस उत्पन्न मिळाले पाहिजे.
- खाण्यासाठी उपयुक्तता (Eating Quality): निवडलेला गहू खाण्यासाठी नरम (मऊ) असावा आणि त्याची पोळी चांगली नरम झाली पाहिजे.या दोन्ही गोष्टींचा समतोल साधून निवड केलेले काही उत्तम वाण खालीलप्रमाणे आहेत:
उत्पादनासाठी आणि खाण्यासाठी सर्वोत्तम गव्हाचे वाण
१. मैको कंपनीचा ‘मुकुट’
- वैशिष्ट्ये: हा गहू खाण्यासाठी खूपच नरम असतो. याची पोळी अतिशय मऊ होते आणि त्याचबरोबर उत्पादनही खूप चांगले मिळते.
- उपयुक्तता: घरी खाण्यासाठी तसेच विक्री आणि घरगुती वापरासाठी निवड करता येते.
२. श्रीराम कंपनीचे ‘श्रीराम १११’ आणि ‘३०३’
- श्रीराम १११: शेतकऱ्यांमध्ये याची पेरणी मोठ्या प्रमाणात केली जाते आणि हे वाण जबरदस्त उत्पन्न देण्यासाठी ओळखले जाते.
- श्रीराम ३०३: हे सुद्धा एक खूप चांगले उत्पादन देणारे वाण सिद्ध झाले आहे.
३. अंकुर कंपनीचा ‘केदार’
- वैशिष्ट्ये:
- हा टेबल हाईट (Table Height) गहू आहे, म्हणजेच याची वाढ कमी होते.
- याची ओंबी लाल असते.
- खाण्यासाठी एकदम नरम आहे.
- विशेष उपयुक्तता: ज्या भागात वादळी पाऊस किंवा गारपीट येते, ज्यामुळे गहू लोळण्याची शक्यता असते, अशा शेतकऱ्यांसाठी हे वाण अत्यंत उपयुक्त आहे. याची कमी वाढ असल्यामुळे पीक जमिनीवर लोळत नाही.
४. अजित कंपनीची ‘१०२’
- वैशिष्ट्ये: हे वाण जास्तीत जास्त उत्पादन देणारी जात म्हणून ओळखले जाते. हे खाण्यासाठी सुद्धा नरम आहे.
- उपयुक्तता: खाण्यासाठी नरम आणि उत्पादनासाठी उत्कृष्ट, या दोन्ही गोष्टींचा समन्वय हवा असल्यास या वाणाची निवड करता येते.
५. ‘लोकवण’
- वैशिष्ट्ये: जबरदस्त उत्पादन देणारी ही जात आहे.
- विशेष उपयुक्तता: ज्या शेतकऱ्यांकडे पाण्याची कमी उपलब्धता आहे, म्हणजेच एक किंवा दोन पाणी सहज देऊ शकतात किंवा जे कालवा (कॅनल) किंवा धरणाच्या पाण्यावर अवलंबून आहेत, अशा शेतकऱ्यांनी या वाणाची निवड करायला हरकत नाही.
सारांश आणि शिफारसी
| उद्देश |
शिफारस केलेले वाण |
| खाण्यासाठी (घरी) |
अंकुर कंपनीचा केदार किंवा मैको कंपनीचा मुकुट |
| विक्री आणि घरगुती वापर |
अजित १०२ किंवा मैकोचा मुकुट |
| कमी पाणी उपलब्ध असल्यास |
लोकवण |
| वादळी पावसामुळे गहू लोळत असल्यास |
अंकुर कंपनीचा केदार (टेबल हाईट) |
