कापूस भाव भडकनार, कापूस 10000 पार होनार..ज्ञानेश्वर खरात पाटील
ज्ञानेश्वर खरात पाटील यांनी सध्याच्या कापूस भावाच्या वस्तुस्थितीवर अतिशय सोप्या भाषेत महत्त्वपूर्ण माहिती दिली आहे. सध्या कापसाच्या दराबाबत समाज माध्यमांवर जे कयास व्यक्त केले जात आहेत, त्यापेक्षा वेगळी आणि वास्तव परिस्थिती त्यांनी मांडली आहे. केंद्र सरकारने कापसाला मध्यम धाग्यासाठी (Medium Staple) ७,७१० रुपये प्रति क्विंटल आणि लांब धाग्यासाठी (Long Staple) ८,११० रुपये प्रति क्विंटल असा हमीभाव (MSP) ठरवून दिलेला आहे. मात्र, सध्या बाजारामध्ये शेतकऱ्यांना हमीभावापेक्षा सुमारे ११०० ते १३०० रुपये कमी दर मिळत आहे. देशभरात कापसाला ६८०० ते ७१०० रुपये प्रति क्विंटल असा भाव मिळत असताना, महाराष्ट्रात हा दर ६८०० ते ७३०० रुपयांदरम्यान आहे.
कापसाचे भाव स्थिर राहण्याचे आणि ते न वाढण्याचे प्रमुख कारण म्हणजे केंद्र सरकारचे धोरण. सरकारने ३१ डिसेंबरपर्यंत बाहेरच्या देशातून भारतात येणाऱ्या कापसावर कोणतेही शुल्क (Duty) न लावता आयात करण्यास खुली सूट दिली आहे. यामुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारातील भावाचा थेट परिणाम देशांतर्गत बाजारावर होऊन कापसाचे दर वाढायला तयार नाहीत.
याव्यतिरिक्त, महाराष्ट्रात कापूस खरेदीसाठी असलेल्या सीसीआय (CCI) केंद्रांची संख्या अत्यंत अपुरी आहे. एकूण १६८ केंद्रांपैकी केवळ १३४ केंद्रे सध्या सुरू आहेत, ज्यामुळे कापसाची खरेदी कमी होत आहे आणि परिणामी शेतकऱ्यांचे क्विंटलमागे मोठे नुकसान होत आहे.
सद्यस्थिती आणि शासकीय धोरणे पाहता, ज्ञानेश्वर खरात पाटील यांनी स्पष्ट केले आहे की डिसेंबर महिन्यात कापसाचे भाव हमीभावाच्या पुढे जाण्याची कोणतीही शक्यता नाही. त्यांच्या विश्लेषणानुसार, डिसेंबरमध्येही दर ६८०० ते ७४०० रुपयांच्या दरम्यानच राहतील.
त्यामुळे, त्यांनी शेतकऱ्यांना आवाहन केले आहे की, बाजारामध्ये ६८०० ते ७००० रुपये दर मिळत असताना, आपला कापूस जास्तीत जास्त सीसीआय केंद्रांवर विक्रीसाठी न्यावा. कारण सीसीआय केंद्रांवर त्यांना ७५०० ते ७७०० रुपयांपर्यंत चांगला भाव मिळू शकतो. उत्पादन घटले असले तरी आयातीला दिलेल्या खुली सूटमुळे या घटीचा फायदा शेतकऱ्यांना होणार नाही, हे वास्तव लक्षात घेऊन निर्णय घेणे महत्त्वाचे आहे.
