प्रशांत महासागरामध्ये सध्या सौम्य ला-निना : विदर्भ आणि मराठवाड्यात काय परिणाम
यंदाच्या हिवाळ्याचा अंदाज आणि प्रमुख ठिकाणे
यंदाच्या हिवाळ्यात (डिसेंबर ते फेब्रुवारी) महाराष्ट्रातील कमाल आणि किमान तापमान सरासरीपेक्षा खाली राहण्याची शक्यता आहे। त्यामुळे संपूर्ण महाराष्ट्र अधिक गारठणार असून, विशेषतः विदर्भ आणि मराठवाड्यात थंडीचे दिवस अधिक काळ टिकून राहण्याचा अंदाज हवामान विभागाने वर्तवला आहे। या भागांमध्ये तीव्र थंडीच्या लाटा (Cold Wave) येण्याची शक्यता असून, मध्य महाराष्ट्रातील काही जिल्ह्यांमध्येही थंडीचा जोर कायम राहील।
ला-निना स्थितीमुळे थंडी वाढण्याची शक्यता
प्रशांत महासागरामध्ये सध्या सौम्य ला-निना (La Niña) स्थिती असून, डिसेंबर ते फेब्रुवारी महिन्यात ही स्थिती कायम राहण्याची शक्यता आहे। समुद्राच्या पृष्ठभागाचे तापमान सरासरीपेक्षा कमी असणे या थंडी वाढण्यास कारणीभूत ठरू शकते। यासोबतच इंडियन ओशन डायपोल (IOD) सध्या ऋण स्थितीत असून, हिवाळ्यात त्याचाही परिणाम जाणवण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे थंडी अधिक तीव्र होऊ शकते।
मध्य महाराष्ट्राला हवामान विभागाचा सतर्कतेचा इशारा
पुण्यासह उत्तर महाराष्ट्रात थंडीची लाट येण्याची शक्यता असल्याने हवामान विभागाने सतर्कतेचा इशारा (Yellow Alert) दिला आहे। पुणे, अहमदनगर, धुळे, जळगाव, नाशिक, औरंगाबाद, परभणी, सोलापूर यांसारख्या मध्य महाराष्ट्रातील जिल्ह्यांमध्ये थंडीच्या लाटांची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे। या काळात नागरिकांनी विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे.
तापमानाचे आकडे (सरासरी आणि किमान)
सध्याच्या नोंदीनुसार, मध्य महाराष्ट्रातील किमान तापमान सरासरीपेक्षा (१०.७ अंश सेल्सिअस) खाली जाऊन ९.० अंश सेल्सिअसपर्यंत खाली आले आहे। उत्तर महाराष्ट्राचे किमान तापमान सरासरीपेक्षा (१२.० अंश सेल्सिअस) खाली म्हणजेच ११.९ अंश सेल्सिअस नोंदवले गेले आहे। सर्वात कमी तापमान नोंदवलेल्या शहरांमध्ये पुणे (८.७°C), अहमदनगर (७.७°C) आणि नाशिक (९.०°C) यांचा समावेश आहे।
काय करावे: खबरदारी आणि ‘बॅड टच’ चक्रवादळाचा परिणाम
थंडीच्या लाटेदरम्यान हुडहुडी कायम राहण्याची शक्यता आहे, त्यामुळे नागरिकांनी उबदार कपडे वापरावेत आणि शक्य असल्यास सकाळी लवकर बाहेर पडणे टाळावे। दुसरीकडे, अरबी समुद्रात ‘बॅड टच’ नावाचे चक्राकार वारे सक्रिय असून, त्यामुळे अंदमानजवळ हवेची वाढलेली घनता (वॉल्यूम डिव्हिएशन) थंडीच्या लाटेवर परिणाम करू शकते। त्यामुळे थंडीपासून संरक्षण करणे आणि हवामानातील बदलांकडे लक्ष देणे महत्त्वाचे आहे.